बुरशीनाशके वापरत असतांना शेतक-यांस अनेक वेळेस एखाद्या उत्पादनाचे रिझल्ट कधी फार चांगले मिळतात, तर कधी मिळत नाहीत. तसेच एखाद्या बुरशीनाशकाचा उत्तम रिझल्ट मिळाल्यास शेतकरी त्याच उत्पादनाचा सतत वारंवार वापर करित राहतात, आणि त्याच्या नंतर त्या उत्पादनाचा रिझल्ट मिळत नाही. हे असे का होते याचा विचार केल्यास आपणास लक्षात येते कि, बुरशीनाशकांच्या प्रती रोगांत प्रतिकारक शक्ती निर्माण होत असते, आणि हि प्रतिकारक शक्ती निर्माण होणे आता जाणुन घेता येते, हि माहीत आता शेतक-यांसाठी उपल्बध असुन त्याचा वापर योग्यरित्या केल्यास नक्किच फायदा होईल.

बुरशीनाशकांचा वापर हा जागतिक अन्न, फळे, भाजीपाला, व धान्य उत्पादनात महत्वाची भुमिका पार पाडतो. एफ.ए. आर.सी. ही संस्था पुर्वी ग्लोबल क्रॉप प्रोटेक्शन फेडरेशन (जी.सी.पी.एफ.) म्हणुन ओळखळी जाणा-या (सध्या – क्रॉप लाईफ इंटरनॅशनल) या संस्थेचा एक तज्ञ विभाग आहे. एफ.ए.आर.सी. म्हणजे फंजीसाईड रसिसटंस एक्शन कमिटी. ब्रुसेल्स येथे १९८१ साली झालेल्या जागतिक चर्चा सत्रात एफएआऱसी ची स्थापना झाली. ह्या चर्चा सत्रात ६८ शास्रज्ञ आणि जगभरातुन ३५ शेती कंपन्यांचे मार्केटिंग मॅनेजर उपस्थित होते. हि संस्था जगभरात बुरशीनाशकांच्या प्रती बुरशींमध्ये, जीवाणूंमध्ये निर्माण होणा-या प्रतिकारक शक्ती बाबत संशोधन करुन त्याचा अहवाल वेळोवेळी प्रकाशित करीत असते. संस्थेने बुरशीमधिल प्रतिकारक शक्ती नुसार विविध गट तयार केलेत आणि त्यांना विशिष्ट क्रमांक देण्यात आला. आज जगभरात हे संशोधन मान्यता प्राप्त आहे. या संशोधनाचा वापर करुन बुरशीनाशकांचा वापर योग्य रित्या करुन रोगाच्या मध्ये प्रतिकारक शक्ती निर्मिण होणार नाही याची दक्षता देखिल घेतली जाते.

एफ. आर. ए. सी. द्वारा बुरशीनाशकांस देण्यात आलेले नंबर्स आणि अक्षरे हि बुरशीनांशकांप्रती असलेली परस्पर (क्रॉस रसिटंस) प्रतिकार शक्ती अर्थात एका गटातील बुरशीनाशकांस प्रतिकारक असल्यास त्याच गटातील दुस-या किंवा इतर गटातील बुरशीनाशकाच्या विरुद्ध देखिल प्रतिकारक असणे, यानुसार देण्यात आलेली आहेत.

नंबर सर्वसाधारण पणे बुरशीनाशक कीती काळापासुन बाजारात आहे, यानुसार देण्यात आले आहे,

तर अक्षरे हि बुरशीनाशकाच्या कार्यपद्धती नुसार जसे , पी – वापर केल्या जाणा-या पिकात प्रतिकारक शक्ती वाढवणे, एम – मल्टी साईट इनहिबीटर (बुरशीच्या पेशीत विविध ठिकाणी कार्य), यु – कार्य पध्दती बाबत माहीती उपलब्ध नाही, या प्रमाणे देण्यात आलेली आहे.

• एखादे बुरशीनाशक वापरुन रोग नियंत्रित न झाल्यास त्या गटातील इतर बुरशीनाशकांचा देखिल वापर करु नये.
• कमी प्रतिकारक शक्ती निर्माण झालेली बुरशीनाशके वापरण्यास कमी धोके दायक आहेत. तरी जास्त वेळेस वापर करु नये.
• साधारणपणे नविन आलेली जवळपास सर्वच बुरशीनाशके हि जास्त धोकेदायक (रोगांत प्रतिकार शक्ती निर्माण होणे) आहेत, त्यामुळे वारंवार वापर करु नये.

एफ. आर. ए. सी. द्वारा हि माहीती जनहीतार्थ जारी केली जाते, या माहीती चा वापर शैक्षणिकदृष्ट्याच करावा. व्यापारी उद्देशासाठी वापर करण्यापुर्वी एफ. आर. ए. सी. ची लेखी परवागनी घेणे आवश्यक आहे. येथिल सर्व माहीती एफ. आर. ए. सी. च्या अधिकृत वेबसाईट वरुन घेतलेली आहे. माहीती फेब्रुवारी २०१३ च्या नुसार, प्रचलित माहीतीसाठी कृपया एफ. आर. ए. सी. ची वेबसाईट बघावी.

महत्वाचे - याठीकाणी देण्यात आलेली माहीती ही एफआरएसी च्या फेब्रुवारी २०१३ च्या बुलेटिन नुसार आहे. तसेच या ठिकाणी देण्यात आलेली बुरशीनाशकांची व्यापारी नावे हि केवळ संदर्भासाठी आहेत, आम्ही कोण्त्याही व्यापारी नावाचा येथुन प्रचार करित नाही. बाजारात सदरिल बुरशीनाशके इतरही अनेक व्यापारी नावाने उपलब्ध आहेत.

एफ ए आर सी कोड	तांत्रिक घटक	वहनशिलता	रोगामध्ये प्रतिकारक शक्ती निर्माण होण्याचा धोका
३३	फॉसेटिल – एएल	पिकांत दोन्ही दिशेने वहनशील	कमी
३३	फॉस्फोरस असिड	पिकांत दोन्ही दिशांनी वहनशील	कमी
एम १	कॉपर सल्फेट, कॉपर ऑक्सिक्लोराईड, कॉपर हायड्रॉक्साईड	स्पर्शजन्य	कमी
एम २	सल्फर	स्पर्शजन्य	कमी
एम ३	मॅन्कोझेब, मॅनेब	स्पर्शजन्य	कमी
एम  ३	थायरम	स्पर्शजन्य	कमी
एम ४	कॅपटन	स्पर्शजन्य	कमी
एम ५	क्लोरोथॅलोनील	स्पर्शजन्य	कमी
एम ३	प्रोपीनेब	स्पर्शजन्य	कमी
एम ३	मेटिराम	स्पर्शजन्य	कमी
एम ३	झिनेब	स्पर्शजन्य	कमी
एम ३	झायरम	स्पर्शजन्य	कमी
एम ९	डायथिएनॉन	स्पर्शजन्य	कमी

एफ ए आर सी कोड	तांत्रिक घटक	वहनशिलता	रोगामध्ये प्रतिकारक शक्ती निर्माण होण्याचा धोका
४०	डायमिथोमॉर्फ	स्थानिक आंतर प्रवाही	कमी ते मध्यम
६	इडिफेनफॉस	आंतरप्रवाही	कमी ते मध्यम
५	फेनहेक्झामिड	स्थानिक आंतर प्रवाही	कमी ते मध्यम
४०	मँडिप्रोप्रॅमिड	स्थानिक आंतर प्रवाही	कमी ते मध्यम
२७	सायमॉक्झानील		कमी ते मध्यम

एफ ए आर सी कोड	तांत्रिक घटक	वहनशिलता	रोगामध्ये प्रतिकारक शक्ती निर्माण होण्याचा धोका
१	थायोफिनेट मिथाईल	रसवाहीन्यात वहनशील	जास्त
४	मेफोनॉझ्काम (मेटालॅक्झिल – एम)	रसवाहीन्यात वहनशील	जास्त
११	अझोक्सोस्ट्रोबीन	रसवाहीन्यात वहनशील	जास्त
११	पायरॅक्लोस्ट्रोबीन	स्थानिक आंतरप्रवाही	जास्त
२५	स्ट्रेप्टोमायसीन	रसवाहीन्यात वहनशील	जास्त
४	मेटालॅक्झिल	स्थानिक आंतर प्रवाही	जास्त
१	बेनोमिल	आंतर प्रवाही	जास्त
१	कार्बेन्डाझिम	आंतर प्रवाही	जास्त
१	थायबेन्डाझोल		जास्त
११	क्रेसोक्झिम-मिथिल	आंतरप्रवाही	जास्त
११	फेमाक्झोडोन	स्पर्श जन्य	जास्त
११	फेनामिडोन	आंतरप्रवाही	जास्त
११	ट्रायफ्लॉक्सिस्ट्रोबीन	स्थानिक आंतर प्रवाही	जास्त

एफ ए आर सी कोड	तांत्रिक घटक	वहनशिलता	रोगामध्ये प्रतिकारक शक्ती निर्माण होण्याचा धोका
३	मायक्लोब्युटॅनील	रसवाहीन्यात वहनशील	मध्यम
३	टेब्युकोनॅझोल	रसवाहीन्यात वहनशील	मध्यम
७	कार्बाक्झीन	स्थानिक आंतरप्रवाही	मध्यम
२४	कासुगामायसिन	आंतरप्रवाही	मध्यम
३	बिट्रेटिनॉल	स्पर्शजन्य	मध्यम
३	डायफेनकोनॅझोल	आंतरप्रवाही	मध्यम
३	फ्लुसिलॅझोल	आंतर प्रवाही	मध्यम
३	हेक्झालकोनॅझोल	आंतर प्रवाही	मध्यम
३	पेनकोनॅझोल	आंतर प्रवाही	मध्यम
३	प्रोपिकोनॅझोल	आंतर प्रवाही	मध्यम
३	ट्रायडिमेफॉन	आंतरप्रवाही	मध्यम
३	फेनारिमोल	स्थानिक आंतरप्रवाही	मध्यम

एफ ए आर सी कोड	तांत्रिक घटक	वहनशिलता	रोगामध्ये प्रतिकारक शक्ती निर्माण होण्याचा धोका
२	इप्रिडिऑन	स्पर्शजन्य	मध्यम ते जास्त
२६	व्हॅलिडामायसिन	आंतर प्रवाही	माहीती उपलब्ध नाही.
१६.१	ट्रायसाक्लाझोल	आंतर प्रवाही	माहीती उपलब्ध नाही.
१६.२	कॅप्रोपॅमिड	आंतर प्रवाही	माहीती उपलब्ध नाही.
२९	डिनोकॅप	स्पर्शजन्य बुरशीनाशक, कोळीनाशक गुणधर्म देखिल आहेत	माहीती उपलब्ध नाही.